Kalendarz rozwoju dziecka – pierwsze 12 miesięcy życia

Rozwój dziecka składa się z wielu etapów. Mimo tego, że proces ten przebiega w sposób bardzo indywidualny, to możemy wyróżnić w okresie rozwoju maluszka konkretne etapy – tzw. kamienie milowe. Na przestrzeni pierwszych 12 miesięcy życia maluszka, w jego organizmie dochodzi do wielu zmian. Dziecko praktycznie z dnia na dzień staje się coraz lepiej zaaklimatyzowane do panujących warunków środowiskowych. W dzisiejszym artykule prześledzimy zmiany, które towarzyszą dziecku przez pierwszy rok życia.

Kalendarz rozwoju dziecka

1. miesiąc – zdrowy sen i długi odpoczynek

Pierwszy miesiąc życia maluszka (okres noworodkowy) to bez wątpienia najbardziej intensywny okres zarówno dla niego, jak i świeżo upieczonych rodziców. Niezwykle ważne jest zapewnienie mu odpowiedniej opieki i ochrony. Dziecko przez pierwszy miesiąc swojego życia po urodzeniu większość czasu przesypia. Tak długi odpoczynek jest podyktowany intensywnym rozwojem maluszka.

Po pierwszym miesiącu dziecko reaguje na różne bodźce, takie jak dźwięk czy kontrastowe przedmioty. Rozpoznaje głosy swoich rodziców. Jego ruchy nóżkami i rączkami są już mniej chaotyczne i wydają się bardziej skoordynowane. Co ciekawe miesięczne dziecko potrafi się uśmiechać, aczkolwiek nie jest to uśmiech w pełni świadomy (tzw. anielski uśmiech).

Jak wpływać na rozwój noworodka? Pod koniec pierwszego miesiąca można coraz częściej układać dziecko na brzuszku. To spowoduje, że maluszek zacznie ćwiczyć mięśnie szyi poprzez próby unoszenia główki. Co ważne, taka pozycja wzmacnia jego stawy biodrowe i jednocześnie masuje sam brzuszek.

2. miesiąc – skok wrażeń, wzorów i różnic

W drugim miesiącu swojego życia, dziecko przestaje być już noworodkiem i wyraźnie widać u niego skoki rozwojowe. Przede wszystkim 2-miesięczne dziecko jest już bardziej kontaktowe, ale dalej nie może samodzielnie zmieniać pozycji. Nowością może okazać się tzw. gruchanie lub głużenie, czyli wydawanie różnego rodzaju dźwięków. Zmiany możemy dostrzec również w kontrolowaniu główki. Maluszek najczęściej potrafi już na kilka sekund unieść główkę leżąc na brzuszku i niekiedy potrafi również utrzymać ją podczas brania maluszka na ręce.

Pod koniec 2. miesiąca życia, dziecko może już chwytać w rączki podawane mu zabawki i skupiać wzrok na konkretnym przedmiocie. O ile pod koniec pierwszego miesiąca, dziecko potrafi się uśmiechać, tak pod koniec 2. miesiąca może robić to w pełni świadomie. Bardzo często odpowiada uśmiechem na zadowolenie mamy lub taty. Stara się również naśladować ruchy oraz mimikę twarzy swoich rodziców.

3. miesiąc – radość i śmiech, złość i smutek

W 3. miesiącu życia Twojego maluszka zobaczysz w nim całe mnóstwo emocji. Dziecko wyraźnie reaguje na Twoją obecność i wyraźnie smuci się, gdy zostawiasz go na dłuższy czas. Z reguły 3. miesiąc życia jest bardzo spokojny dla rodziców. M.in. jest to spowodowane tym, że dzieci w tym wieku o wiele rzadziej budzą się w nocy i mniej płaczą. Ponadto maluszek jest całkiem ruchliwy i leżąc na łóżku może już bez problemu unosić główkę i trzymać w takiej pozycji nawet przez ok. minutę.

W tym czasie rodzice powinni jednak zwracać szczególną uwagę na dziecko w trakcie przewijania lub podczas kąpieli w wanience. Maluszek jest o wiele bardziej ruchliwy i może próbować przekręcić się na brzuszek podczas gdy leży na pleckach. Najczęściej się to nie udaje, niemniej jednak można zauważyć wyraźne kołysanie na boki. Da się także zauważyć pierwsze próby samodzielnego przemieszczania się, ponieważ dziecko zaczyna odpychać się nóżkami, podczas gdy leży na pleckach.

4. miesiąc – budzi się mały odkrywca

Po 4 miesiącach od urodzenia, dziecko staje się bardzo ruchliwe. Oczywiście nie zaczyna wychodzić z łóżka czy raczkować po pokoju, ale położone na brzuszku bardzo często prostuje nóżki i wyciąga rączki – przymierza się do pierwszych prób “pełzania”. Kładąc swoją pociechę na plecach zauważysz także, że dziecko coraz częściej odpycha się naprzemian nóżkami.

W tym okresie da się zauważyć jeszcze jedno – maluszek zaczyna dokładnie obserwować swoje dłonie i wkładać zarówno swoje małe piąstki, jak i leżące wokół zabawki do buzi. Pod koniec 4 miesiąca życia, maluszek potrafi skutecznie – i co ważne świadomie – skupiać na siebie uwagę. Reaguje na widok swoich rodziców uśmiechem, piszczeniem i głośnym śmianiem się. Da się również wychwycić pierwsze, proste sylaby, takie jak “ba-ba” czy “ga-ga”. Coraz trudniej jest się przed nim schować, ponieważ maluszek podążą wzrokiem za osobami czy też przedmiotami w ruchu.

5. miesiąc – okres pełen niespodzianek

Po kilku miesiącach dziecko zdecydowanie staje się bardziej ruchliwe. Pod koniec 5. miesiąca życia widać to szczególnie wyraźnie. To czas wielkiego podziwu dla świeżo upieczonych rodziców, ponieważ maluszek może zaskakiwać dosłownie wszystkim. Potrafi m.in. obracać się z brzuszka dla plecy, siedzieć (pod warunkiem podparcia) i przez dłuższy czas koncentrować się na oglądanych przedmiotach lub osobach.

6. miesiąc – jeszcze więcej samodzielności

Po pół roku od urodzenia, maluszek wykazuje już całkiem sporą zwinność i chęć samodzielnego przemieszczania się. Co ciekawe, po ułożeniu dziecka na brzuszku, zaczyna ono podnosić się na wyprostowanych rękach i nóżkach. Są to pierwsze próby raczkowania oraz siadania, które mimo wszystko pozostają dalej zadaniem bardzo skomplikowanym dla maluszka. Ważną umiejętnością, która nabywa dziecko w tym wieku jest sięganie po przedmioty znajdujące się w najbliższej okolicy pociechy – również i za nim.

7. miesiąc – próby siadania i raczkowania

7. miesiąc życia to okres częstych prób siadania i raczkowa przez maluszka. Rzecz jasna wszystko zależy od indywidualnych predyspozycji dziecka, ponieważ niektóre z nich mogą zacząć nieco później. Jedno jest pewne – na pewno nie da się nie zauważyć maluszka, ponieważ dosyć głośno objawia swoją obecność głużeniem lub nawet śpiewaniem. Dziecko w tym wieku zdecydowanie nie lubi leżeć bez ruchu i długotrwałe leżenie na pleckach szybko mu się znudzi. Rozwój nie dotyczy jednak tylko sfery czysto fizycznej, ponieważ maluszek rozwija się również emocjonalnie. Z entuzjazmem reaguje na bliskie sobie osoby i może okazywać lęk widząc zupełnie obce twarze.

8. miesiąc – nic się nie uchowa

Dziecko w 8. miesiącu życia potrafi zyskać dostęp do miejsc wcześniej nieosiągalnych. Maluszek bardzo często potrafi już siadać i aktywnie raczkuje. Jest to czas, kiedy rodzice powinni szczególnie zainteresować się działaniami maluszka. Co ciekawe, pociecha potrafi trzymać w rączkach kubeczek czy też łyżeczkę. W sposób wymowny przedstawi także swoje aktualne potrzeby i będzie sięgać po konkretne zabawki, które go w danym momencie interesują.

9. miesiąc – “spróbuj mnie złapać!”

Pod koniec 9. miesiąca życia dziecka, staje się ono bardzo ruchliwe. Potrafi raczkować bardzo szybko i sprawnie. To najczęściej wywołuje szczery uśmiech na twarzach rodziców, ale jednocześnie powinno angażować do szczególnej uwagi i ostrożności. Dziecko bez trudu chwyta napotkane przedmioty i wkłada je do buzi. Warto zatem coraz częściej zadbać o higienę otoczenia i wszelkich zabawek, które znajdują się na podłodze. Aby dowiedzieć się więcej w tym temacie, polecamy spojrzeć na artykuł: Mycie i dezynfekcja zabawek.

W 9. miesiącu da się zauważyć intensywny rozwój emocjonalny dziecka. Bez trudu i w pełni świadomie okazuje ono swoje potrzeby, humory i nastroje. To początek tzw. rozumowania dedukcyjnego. Zwiększa się także jego precyzja w chwytaniu przedmiotów. Maluszek bez trudu potrafi chwycić zabawkę lub inny przedmiot dwoma paluszkami.

10. miesiąc – pierwsze kroki tuż tuż

Po 10 miesiącach od urodzenia, dziecko najczęściej potrafi już stanąć, ale nadal z pomocą podparcia. Potrafi również stabilnie siedzieć i obserwować otoczenie właśnie z tej pozycji. Chwytając się za szczebelki łóżeczka, może z pozycji siedzącej podciągnąć się do pozycji stojącej. Dziecko może również próbować wykonywać pierwsze kroki w bok, ale nadaj wykorzystując do tego celu solidne podparcie. W tym wieku maluszek rozumie większość komunikatów i co ciekawe – może próbować Ci odpowiadać stosując ustaloną przez siebie intonację.

11. miesiąc – dom bez tajemnic

W tym okresie przyznasz, że dziecko jest dosłownie wszędzie. Maluszek potrafi chwytać się mebli, drzwi i innych przedmiotów, aby tym sposobem poruszać się po niemal całym mieszkaniu. Tym samym praktycznie nic się przed nim nie ukryje. Maluszek będzie zaglądał do wnętrza kuchennych szafek, czy szuflad. To także kolejny okres, w którym dziecko powinno być pod solidną opieką opiekunów. Nigdy nie wiadomo, co nasza pociecha chwyci w rączki i co weźmie do buzi. Musimy być w tym względzie bardzo ostrożni i przezorni. 11. miesiąc życia to także idealny czas, aby zacząć rozglądać się za bucikami dla maleństwa.

12. miesiąc – kaprysy i pierwsze słowa

Po pierwszym roku swojego życia, maluszek potrafi całkiem sprawnie poruszać się po mieszkaniu i co ciekawe – nawet po schodach. Jego rozwój emocjonalny pozwala zrozumieć całkiem sporą ilość słów wypowiadanych przez inne osoby. Na pierwszy roczek większość dzieci potrafi układać krótkie i proste zdania, takie jak np. “mama daj”. Koniecznie sprawdź artykuł: Kiedy dziecko zaczyna mówić?

Sporą zmianę widać także w sposobie zabawy. Dziecko uwielbia łączyć i układać na sobie różnego rodzaju klocki. Potrafi też kopnąć piłkę, dopasowywać kształty oraz odkładać przedmioty na miejsce. Kolejną umiejętnością nabytą przez dziecko w tym wieku jest stawanie na palcach i wspinanie się. Z tego powodu trzeba starannie zabezpieczyć przedmioty, które wcześniej były poza zasięgiem maluszka.