Metoda Montessori – na czym polega? Czy warto ją stosować?

Niewielu rodziców słyszało o pedagogice Marii Montessori. Dla wielu z nas wydaje się to być kolejnym wytworem nowoczesnej edukacji dzieci. Tymczasem głębsze spojrzenie na całokształt tych metod wychowawczych sprawia, że metoda Montessori wydaje się być wysoce skuteczną formą suplementu, podczas rozwoju dziecka już od jego wczesnych lat.

Metoda Montessori

Wyjaśnijmy zatem od podstaw, na jakich wartościach wychowawczych opiera się metoda Montessori i kim tak naprawdę była jego prekursorka.

Kim była Maria Montessori?

Z punktu widzenia edukacji, wychowania i opieki nad dziećmi, była to wyjątkowa osoba i doskonały obserwator. Urodziła się w 1870 roku i jako jedna z pierwszych kobiet we Włoszech ukończyła studia medyczne. Chwilę potem rozpoczęła swoją pierwszą pracę w szpitalu dla dzieci chorych umysłowo. Wdrożyła tam zupełnie nowe metody wychowawcze, które okazały się nad wyraz skuteczne.

Niedługo później Maria Montessori stanęła na czele pierwszego w Rzymie domu dla dzieci, które pochodziły z ubogich rodzin. Wraz ze swoją asystentką zajmowała się dziećmi w wieku od 3 do 6 lat. Wdrożyła w tym miejscu na kształt przedszkola, zupełnie odmienny styl wychowawczy, który zainicjował powstanie popularnej dzisiaj metody Montessori.

Na czym polega metoda Montessori?

Z punktu widzenia przeciętnego rodzica, ta wychowawcza metoda nie wyróżnia się niczym szczególnym. Dziecko uczy się, poznaje świat i rozwija swoje zdolności bardzo podobnie, jak ma to miejsce w każdym domu czy przedszkolu. Różnicą jest natomiast sposób przygotowania poszczególnych zajęć, tak aby dziecko mogło poznawać świat nie tylko za pomocą zmysłu obserwacji i dotyku.

Nie stosuje się również schematu “nagród i kar”, ponieważ dzieci same wyznaczają kierunek własnego rozwoju. Uczą się konkretnych zajęć w zależności od tego, na co mają w danej chwili ochotę. Najważniejsze jednak, że taki proces nauki jest dla nich w 100% satysfakcjonujący.

Cele wychowawcze metody Montessori

Wychowanie dziecka w oparciu o założenia metody Montessori, ma na celu konkretne działania, takie jak:

  • nabycie umiejętności pracy w ciszy i skupieniu
  • wiara we własne zdolności i budowa poczucia własnej wartości
  • lepsza adaptacja i zrozumienie zasad pracy zbiorowej
  • chęć rozwijania swoich pasji i umiejętności bez wywierania nacisku z zewnątrz
  • chęć niesienia pomocy innym
  • nabranie szacunku do pracy wykonywanej przez inne osoby

Zgodnie z metodą Montessori, podejście dziecka do realizowanych zadań i poznawania świata, zmienia się wraz z wiekiem.

Od urodzenia do wieku 6 lat, dzieci wykazują potrzebę eksploracji najbliższego otoczenia i głębszego poznania zwyczajów, kultury czy też religii. Dzieci w wieku od 6 do 12 lat z kolei zaczynają poznawać świat z wykorzystaniem swojej wyobraźni i abstrakcyjnego myślenia. W kolejnym etapie aż do uzyskania pełnoletności, istotny staje się rozwój konkretnych umiejętności, tak aby możliwie jak najwcześniej odnaleźć się w dorosłym życiu i otaczającej społeczności.

Założenia pedagogiczne wg Marii Montessori

Podstawowym założeniem metod wychowawczych głoszonych przez panią Marię jest zdobywanie przez dzieci kompetencji i umiejętności bez idei i schematów narzuconych przez ich opiekunów. Uczą się również samodzielności poprzez podejmowanie świadomych decyzji co do miejsca i czasu wykonywanych zadań. Ponadto dzieci wychowywane metodą Montessori uczą się pracy w skupieniu, porządku i ciszy.

Bardzo istotnym elementem jest również praca zespołowa dzieci w różnym wieku. Uczy ona szacunku do innych osób oraz poznania społecznych reguł, obowiązujących w grupie.