Jak uczyć dzieci szacunku do pracy i działania w grupie?

Wychowanie dziecka stanowi niemałe wyzwanie dla jego rodziców. Wpojenie maluszkowi podstawowych zasad odpowiedzialności, wymaga nie tylko sporej cierpliwości, ale również właściwego podejścia. A zatem w jaki sposób nauczyć go szacunku do pracy? Okazuje się, że pewne wzorce wychowawcze, przekazywane z pokolenia na pokolenie, na pewno tego nie ułatwią. Co gorsza, mogą wręcz zaszkodzić. Od czego zacząć takie przygotowanie?

Praca w zespole

Nie uczmy się na dawnych błędach!

Większość z nas wychowywana była w myśl zasady: “Nie rób tego! Mama to zrobi”, “Zostaw! Jesteś jeszcze na to za mały/-a”. Nie ma w tym nic dziwnego, ponieważ od momentu narodzin dziecka, pragniemy robić dla niego jak najwięcej. Zdajemy sobie również sprawę, że to właśnie my – rodzice – jesteśmy odpowiedzialni za właściwe przygotowanie maluszka do przyszłego życia w samodzielności.

Rzeczą naturalną jest, że najczęściej powielamy schemat wychowawczy naszych dziadków i rodziców. Skoro nasze dzieciństwo przyniosło nam sporo pożytku i przygotowało do dorosłego życia to ciężko oczekiwać od tak sprawdzonych metod wychowawczych czegoś więcej. Właśnie w tym miejscu możemy się mylić, ponieważ właściwym podejściem możemy nauczyć dziecko szacunku do pracy i odpowiedzialności o wiele prędzej!

Szacunek do pracy już od najmłodszych lat

Ważne jest, aby uczyć nasze dziecko odpowiedzialności i szacunku do pracy możliwie jak najwcześniej. Co ciekawe nie jest to tak skomplikowane, jak może się wydawać. Małe dzieci bardzo często same garną się do wykonywania prostych zadań i pragną w jak największym stopniu się usamodzielnić. W naszych intencjach leży to, na jakie działania pozwolimy dziecku, a których mu zabronimy. Wszystko to można zamknąć w pięciu, prostych krokach:

Krok 1 – pozwól dziecku po sobie posprzątać

Wyręczanie dziecka nawet w najprostszych zadaniach, może przynieść opłakane skutki w przyszłości. Rzecz jasna mowa tu o czynnościach, które są w pełni bezpieczne dla naszego maluszka. Dlaczego jest to takie istotne? Ponieważ uczymy w ten sposób dziecko podstawowej odpowiedzialności za swoje “poczynania”. Nawet zwykłe schowanie klocków po skończonej zabawie, pozwala dziecku lepiej zrozumieć ideę odpowiedzialności i szacunku do wykonywanej przez rodzica pracy.

Krok 2 – nauka przez zabawę

Tak jak wspomnieliśmy wcześniej, małe dzieci bardzo chętnie angażują się w większość zadań, wykonywanych wspólnie z rodzicami. Niestety pod pojęciem “angażują” bardzo często kryje się określenie “przeszkadzają”. Żyjemy w takich czasach, że każda minuta spędzona na gotowaniu obiadu czy sprzątaniu domu jest dla nas niezwykle cenna.

Doceniamy chęć pomocy maluszka przy tego typu zadaniach, jednak intuicyjnie wolimy zrobić to sami i o wiele szybciej. Niestety ograniczamy dziecku w ten sposób chęć rozwoju i zdobywania nowego doświadczenia. Trzeba zdać sobie sprawę, że wkrótce dziecko samo będzie musiało nauczyć się robienia kanapek, odkurzania swojego pokoju czy sprzątania łazienki po kąpieli. Pamiętajmy, że taka forma zabawy z czasem przekształci się w szereg codziennych czynności, które staną się obowiązkami dla dziecka.

Krok 3 – planuj i organizuj czas zakupów

Nic nie pozwoli tak dobrze poznać wartości pieniądza, jak wspólne zakupy dziecka z rodzicami. Dlaczego warto zabierać swoje pociechy do sklepu? Przede wszystkim uczymy je dobrej organizacji i systematyczności. Nie wszystkie produkty sprawdzą na dany moment w domu, więc logiczne, że nie znajdą się w zakupowym koszyku. Ponadto na pieniądze musimy najpierw zapracować. To powinno dać naszemu dziecko pewne wyobrażenie o tym, jak funkcjonują podstawowe zasady gospodarki.

Krok 4 – domowy plan zajęć

Nic tak nie systematyzuje domowych obowiązków, jak klasyczny plan zajęć. Wystarczy zwykła kartka z rozpiską godzin i zadaniami, które należeć będą w tym czasie do dziecka. Można wprowadzić np. dyżury na sprzątanie łazienki czy też wyprowadzanie psa na spacer. Trzymanie się wyznaczonych w ten sposób zadań, bardzo dobrze wykształca w dziecku poczucie odpowiedzialności i szacunku do wykonywanych przez siebie i rodziców pracy.

Ważne jest również, aby tak przygotowane obowiązki rozłożyć po równo na wszystkie znajdujące się w domu dzieci.

Krok 5 – przykład idzie z góry

Nie oczekujmy od dziecka tego, czego sami nie potrafimy zrobić. Jeżeli nie szanujemy nawzajem swojej pracy wykonywanej w domu czy ogrodzie, nie będziemy w stanie wyegzekwować innej postawy od swojego dziecka.

Praca w zespole – dlaczego jest taka ważna?

Nie da się ukryć, że człowiek jest stworzeniem społecznym. Dobrą praktyką jest więc uczenie dziecka pracy w zespole. To pozwoli mu lepiej zrozumieć ideę współpracy i dzielenia obowiązków pomiędzy osobami w grupie.

Co ciekawe, praca w zespole bardzo intensywnie rozwija dziecko pod kątem emocjonalnym, społecznym i poznawczym. Pozwala mu dostrzec różnice w usposobieniu innych rówieśników, a także popracować nad różnymi modelami komunikacji. Jednym słowem praca zespołowa buduje osobowość dziecka. Co jeszcze daje wspólna zabawa z rówieśnikami?

  • dziecko lepiej nawiązuje kontakty z nowymi osobami,
  • uczy się akceptacji innych osób oraz siebie,
  • uczy się różnych sposobów na rozwiązywanie konfliktów,
  • poznaje cechy asertywności,
  • uczy się podstawowych zasad społecznych.

Jak więc w przyjazny sposób nauczyć dziecko współpracy z jego rówieśnikami? Im lepiej przygotujemy się do roli organizatora, tym bardziej skorzystają na tym dzieci.

Jak nauczyć dziecko pracy zespołowej?

Pierwszym krokiem będzie poznanie osobowości dziecka. Należy mieć na uwadze, że nie każde dziecko jest typem społecznika i może szybko odnaleźć się w grupie z wieloma osobami. Bez względu jednak na charakter dziecka, nie wolno nam zostawiać go samemu – przecież nie o to nam w końcu chodzi! Osoby zamknięte w sobie mogą jednak doceniać pracę w parze i świetnie dogadywać się tylko z wybraną przez siebie osobą, podczas gdy działanie w zespole będzie w nich wywoływać lęk i dyskomfort.

W nauce pracy zespołowej, świetnie sprawdzają się gry i zabawy integracyjne oraz wszelkiego rodzaju zajęcia ruchowe. Jeżeli organizujesz takie rozrywki, zwróć uwagę na ich ideę i postaraj się wytłumaczyć dzieciom, że wszyscy mają ten sam cel. Bardzo ważne jest, że nie powinny przy tym ze sobą rywalizować, ale wspólnie dążyć do konkretnego celu. Nie ma również miejsca na wszelkiego rodzaju oszustwa. Przed rozpoczęciem pracy zespołowej, należy ustalić konkretne reguły, których dzieci muszą przestrzegać.

Polecamy przy tym spojrzeć na różnego rodzaju zabawki, które pomogą dziecku w rozwoju konkretnych pasji. Do takich produktów zaliczają się chociażby piłki do gier drużynowych, stetoskopy dla dzieci, czołgi dla dzieci, figurki żołnierzy, skrzypce dla dzieci, lornetki dla dzieci czy mikrofony dla dzieci.